نخستین بیمارستان برای دانش‌آموزان معتاد
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران در گفت‌وگو با «شهروند»: درمان دانش‌آموزان معتاد در یکی از بیمارستان‌های دانشگاه شهید بهشتی رایگان است.
به گزارش وبسایت تخصصی مددکاری اجتماعی ۲۰۱۵ به نقل از روزنامه شهروند؛ تصمیم بزرگ بالاخره گرفته شد. یک تصمیم بزرگ و یک خبر خوب برای دانش‌آموزانی که موادمخدر مصرف می‌کنند و تا همین یکی، دو سال پیش و شاید تا همین حالا هم خیلی‌ها وجودشان را انکار می‌کنند؛ حالا این مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدرند که می‌گویند می‌خواهند پنهان‌کاری درباره آنها را کنار بگذارند. خبر خوب اما برمی‌گردد به سخنان دیروز «محمدرضا آذرنیا»، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران که به مناسبت روز جهانی مبارزه با موادمخدر به یک نشست خبری آمد تا از خبری بگوید که خیلی‌ها خیلی وقت است که منتظر شنیدنش بودند: فرستادن دانش‌آموزان معتاد به یک بیمارستان مخصوص به جای اخراج آنها.
او دیروز در این نشست خبری گفت که ستاد مبارزه با موادمخدر در حال شناسایی و درمان دانش‌آموزان مصرف‌کننده موادمخدر است و بیمارستان مخصوصی برای درمان این دانش‌آموزان در نظر گرفته و درمان آنها را به صورت متمرکز انجام می‌دهد: «نرخ شیوع اعتیاد در مدارس تهران ۱,۲درصد است و در این زمینه اقداماتی را آغاز کرده‌ایم. در حال شناسایی دانش‌آموزانی هستیم که درگیر مصرف موادمخدر هستند. سعی کردیم مخفی‌کاری و پنهان‌کاری در این قشر را کنار بگذاریم.»
آذرنیا در گفت‌وگو با «شهروند» گفت: بیمارستانی که بخشی از آن برای درمان دانش آموزان معتاد استان تهران اختصاص داده شده، یکی از بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است؛ او اما می گوید که برای حفظ حرمت دانش آموزانی که موادمخدر مصرف می‌کنند نمی تواند نام دقیق این بیمارستان را بگوید. به گفته او درمان دانش آموزان معتاد در این بیمارستان رایگان است: «ما بخشی از این بیمارستان را برای درمان دانش آموزان معتاد تجهیز کرده ایم. در حال حاضر کمیته ای با همکاری ستاد مبارزه با موادمخدر و وزارت آموزش و پرورش تشکیل شده که این دانش آموزان را از مدارس شناسایی کند و پروسه انتقال آنها به این بیمارستان مهیا شود. این اقدام با حفظ هویت این دانش آموزان و حرمت خودشان و خانواده هایشان انجام می شود و اطلاعاتشان به صورت محرمانه می ماند.»
آذرنیا گفت که پروسه درمان این دانش آموزان به تحصیلشان لطمه ای نمی زند: «وقتی این دانش آموزان برای درمان به بیمارستان منتقل می شوند، فرصتی برای امتحانات و کلاس‌های فوق العاده آنها در نظر گرفته می‌شود. به هرحال اعتیاد درجاتی دارد، آنهایی که نیاز به درمان و بستری شدن دارند باید مشخص و به بخشی از بیمارستان منتقل شوند و درمان آنهایی که تجارب اولیه دارند و خانواده ها درگیر آن هستند یا پدر و مادر معتاد دارند، فرق می کنند. در حال حاضر تعداد قطعی این دانش آموزان مشخص نیست و ما این را می دانیم که ۱,۲ درصد دانش آموزان استان تهران مواد مخدر مصرف می کنند. بیمارستان خاصی هم برای درمان دانش‌آموزان مصرف‌کننده موادمخدر در نظر گرفته شده است که اینها پراکنده نباشند و بتوانیم به صورت متمرکز برای درمانشان اقدام کنیم.»
او ادامه داد: «وزارت آموزش و پرورش در حال حاضر همکاری خوبی با ما در این زمینه دارد البته قبل از این از سوی آنها مقاومت‌هایی وجود داشت که درباره پنهان ماندن هویت دانش آموزان معتاد و نسخه های درمانی آنها بود تا این دانش آموزان مثلا در آینده سرخورده نشوند و هویتشان افشا نشود.» این نخستین‌بار نیست که مسئولان ستاد مبارزه با موادمخدر در دولت جدید از وجود دانش‌آموزان معتاد و افزایش روز به روز آنها هشدار می‌دهند و می‌گویند باید در این‌باره فکری کرد؛ آنها بارها از وزارت آموزش‌و‌پرورش هم در این‌باره گله کرده‌اند و گفته‌اند که مسئولان این وزارتخانه همکاری‌های لازم را در این‌باره انجام نمی‌دهند. مسئولان آموزش‌و‌پرورش اما هنوز سر حرفشان هستند. آنها می‌گویند امکان آموزش مستقیم در این‌باره به دانش‌آموزان وجود ندارد و برای همین هم است که بین آنها و مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره روش‌های شیوع‌شناسی اعتیاد در بین دانش‌آموزان اختلاف به وجود می‌آید.
همین چند وقت پیش بود که «مهرزاد حمیدی»، معاون سلامت و تربیت بدنی وزیر آموزش‌و‌پرورش به «شهروند» گفت که امکان آوردن این مسائل و آموزش روش‌های انتقال ایدز در کتاب‌ها وجود ندارد و بعد از او «علی زرافشان»، معاون آموزش متوسطه وزیر هم در گفت‌وگو با «شهروند» گفت که معاونت تحت مدیریت او برنامه خاصی در این‌باره ندارد و به‌طور مستقیم کاری در این‌باره انجام نمی‌دهد: «ما معتقدیم که آموزش‌و‌پرورش باید در جهات فرهنگسازی و پیشگیری اقدام کند. ما مطالعه‌ای را هم با همکاری ستاد مبارزه با موادمخدر انجام دادیم و یک برنامه درسی ۱۲ ساله دیدیم که چطور به‌تدریج مباحث مربوط به موادمخدر در کتاب‌ها گنجانده شود. این تحقیق پارسال تمام شده و الان در اختیار سازمان پژوهش که مسئول تألیف کتب درسی است، قرار گرفته و این سازمان باید این موضوع را پیگیری کند.»
به گفته او: «مشکل اینجاست که در سطوح بالای اعتیاد، کار تخصصی در آموزش‌و‌پرورش نیست؛ ما نه مشاوران ویژه این موضوع را داریم و نه کلینیک‌های مخصوص دانش‌آموزان. این کار ستاد مبارزه با مواد مخدر است که باید به کمک ما بیاید.» ستاد مبارزه با مواد مخدر حالا سه سالی می‌شود که با دادن آمارهای مختلف از دانش‌آموزان معتاد از وزارت آموزش‌و‌پرورش می‌خواهد که برنامه جدی‌تری را برای این موضوع در نظر بگیرد. «۶۰درصد دانشجویان معتاد از دوران دانش‌آموزی مبتلا شده‌اند» «براساس شیوع‌شناسی انجام شده در سال ۹۰ در حدود ۱.۱دانش‌آموزان قرص اکستازی را مصرف کرده و چهار دهم‌درصد دانش‌آموزان که بیشتر آنها ۱۶ تا ۱۷سال داشته‌اند برای یک‌بار محرک شیشه را مصرف کرده‌اند و بیشتر هم در شب امتحان»، «بر اساس گزارش ستاد مبارزه با مواد مخدر، در سال ۸۶ میزان مصرف موادمخدر صنعتی ۳درصد بوده و اکنون به ۲۶درصد افزایش یافته است» و… اینها همه آمارهایی است که در چند سال گذشته اعلام شده و همه از زبان «علیرضا جزینی»، قائم مقام ستاد مبارزه با مواد مخدر. آمارهایی که گاه مسئولان آموزش‌و‌پرورش را به تعجب و حتی انکار وا می‌دارد.
زرافشان، معاون امور متوسطه وزیر آموزش‌و‌پرورش در این‌باره می‌گوید: «اگر بعضی اوقات مسئولان آموزش‌و‌پرورش اعتیاد دانش‌آموزان به مواد مخدر را انکار می‌کنند، به این دلیل است که رقمی که اعلام می‌شود، زیاد است. اما به هرحال بالاخره این پدیده در جامعه ما هست و قابل انکار هم نیست که بخشی از دانش‌آموزان کشور از این مواد استفاده می‌کنند. مشکل اینجاست که تفکیک‌درصدی داده نمی‌شود که چه‌درصد سیگار می‌کشند و چه‌درصد بقیه مواد مخدر را. چون در فرهنگ جامعه ما معمولا سیگار به‌عنوان ماده مخدر شناخته نمی‌شود؛ وقتی از مصرف موادمخدر صحبت می‌شود، بلافاصله ذهن به سمت موادمخدر غیر از سیگار می‌رود. به همین دلیل است که این رقم‌ها تکذیب می‌شود ولی همین که ما دفتری داریم تحت عنوان دفتر آسیب‌ها، به این معنا است که ما این آسیب را پذیرفته‌ایم و باید برایش کار کنیم.» از طرف دیگر در سه سال گذشته و با تغییر سیاست‌های ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره دانش‌آموزان مصرف‌کننده مواد مخدر، مسئولان این ستاد به‌طور مرتب می‌گویند که آموزش‌و‌پرورش حق اخراج دانش‌آموزان را ندارد و باید آنها را به مراکز ترک اعتیاد ارجاع دهد. معاون امور متوسطه وزیر آموزش‌و‌پرورش اما می‌گوید: «بر اساس آیین‌نامه انضباطی مدارس نخستین قدم با دانش‌آموز متخلف اخراج نیست؛ ولی گاهی اوقات وجود یک دانش‌آموز در یک محیط آموزشی، باعث ایجاد بدرفتاری در جامعه است به همین دلیل است که جا‌به‌جایی دانش‌آموزان از مدرسه‌ای به مدرسه دیگر اتفاق می‌افتد. وقتی مصلحت فردی مطرح است ولی وقتی ببینیم یک دانش‌آموز معتاد حلقه‌ای از دانش‌آموزان را گمراه می‌کند، جا‌به‌جایی او موثر است. در پرونده این دانش‌آموزان درج می‌شود که به چه دلیل از مدرسه قبلی بیرون آمده‌اند و در مدرسه جدید از ابتدا از او مراقبت می‌شود تا نتواند حلقه‌ای را که در مدرسه قبلی داشته در مدرسه جدید ایجاد کند.»
مرگ روزانه ۱۰ نفر به علت سوءمصرف موادمخدر
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران اما در نشست خبری دیروزش خبرهای دیگری هم داشت. او درباره تغییرات قیمتی موادمخدر در تهران در سال جاری گفت که امسال قیمت موادمخدر تغییر چندانی نداشته است. آذرنیا با بیان این‌که در سال ۹۵ مبارزه با موادمخدر از سوی مقام معظم رهبری به‌عنوان مهم‌ترین اولویت در حوزه آسیب‌های اجتماعی اعلام شد، گفت: «ایشان در طول سال جلساتی با مسئولان تراز اول کشور دارند و به‌طور مرتب گزارشات را دریافت و وضع را رصد می‌کنند.» او ادامه داد: «در حالی که ۹۰درصد مردم نخستین دغدغه خود را شیوع اعتیاد می‌دانند، این حساسیت و ورود مقام معظم رهبری به موضوع بی‌جهت نیست. مبارزه با موادمخدر از مصادیق عینی مقابله با تهاجم فرهنگی و گستردگی آن شاید کمتر از جنگ تحمیلی نباشد. اعتیاد چهارمین بحران دنیاست و بعد از نفت، توریسم و اسلحه چهارمین منبع اقتصادی برای گردانندگان این حوزه قلمداد می‌شود و ۱۰میلیون نفر در این بخش شاغلند.»
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان تهران با بیان این‌که تهران نهمین استان از نظر نرخ شیوع اعتیاد است، گفت: «بیش از ۹۷درصد مردم جامعه پاک هستند اما آلودگی همین ۳درصد نیز جای نگرانی دارد. سالانه ۱۰هزار‌میلیارد تومان لطمات اقتصادی ناشی از موادمخدر به کشور است و مهم‌ترین زمینه شرارت، سرقت و اعمال منافی عفت اعتیاد است. همچنین چهارمین عامل مرگ‌ومیر محسوب می‌شود و در سال‌های اخیر روزانه ۱۰ نفر به علت سوءمصرف مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند.»
آذرنیا در ادامه به اعلام آمار مقابله با عرضه در سال گذشته و دو ماه ابتدایی امسال پرداخت: «سال گذشته ۷۴هزار و ۸۱۵ نفر خرده‌فروش در سطح استان دستگیر و به دستگاه قضائی معرفی شدند. این میزان در دو ماهه اول سال جاری ۱۵هزار و ۷۰۶ نفر است. سال گذشته ۲۷هزار و ۷۰۰ کیلوگرم مواد مخدر و در دو ماهه اول امسال نیز ۷۳۸۳کیلوگرم مواد مخدر کشف شد. از طرف دیگر در سال گذشته ۹۷۶۰ معتاد متجاهر و در دو ماهه اول امسال ۳۸۲۷ نفر ساماندهی شدند که از آمار امسال ۸۰ نفر زن هستند.»
دبیر شورای هماهنگی ستاد مبارزه با موادمخدر تهران با بیان این‌که ظرفیت درمان معتادان در سال‌های گذشته ۴۰۰ نفر در سطح استان بود که اکنون به ۴۰۰۰ نفر افزایش یافته است، گفت: «موفق شدیم در دو ماهه اول امسال ۳۸۰۰ نفر را تحت درمان قرار دهیم. از این تعداد ۱۵۰۰ ظرفیت را شهرداری تهران و مابقی از طریق مراکز ماده ۱۵ بهزیستی انجام شد. قصد داریم این ظرفیت را به ۶۰۰۰ نفر برسانیم.» او در ادامه از تملک مرکزی در حکیمیه از سوی شهرداری برای بازتوانی معتادان خبر داد: «در حال حاضر شهرداری تهران مشغول تجهیز این ملک است که ظرفیت نگهداری ۲۰۰۰ نفر را دارد و متعلق به شرکت عمران اکباتان است. این ملک ۳۰هزار متر مربع مساحت دارد و برخوردار از ۱۳۰۰۰ متر سوله است. قرار است این ملک برای بازتوانی معتادان آماده شود. البته قبلا به علت برخی اعتراضات مردمی متوقف شده بود اما اکنون مشکلات و دغدغه‌ها برطرف شده است.» دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان تهران درباره اموال بازداشت‌شدگان حوزه موادمخدر، جزییاتی هم برای اعلام کردن داشت: «یکی از این فروشندگان که ۱۶۴ کیلوگرم شیشه در اختیار داشته و هنوز حکم او اجرا نشده است، تنها یک شهرک مسکونی در شمال کشور دارد. همچنین ۱۳ واحد مسکونی و تجاری تحویل گرفته‌ایم، ۶۳ دستگاه خودروی توقیفی را با حکم قضائی و ۵۰ خودروی مصادره‌ای را فروختیم که این خودروها از پراید تا چندین خودروی پورشه و یک خودروی مازراتی را شامل می‌شود، ۶۰ پرونده هم در حوزه شناسایی داریم که متهمان حوزه موادمخدر به ما معرفی شده‌اند تا املاکشان شناسایی شود. در این ۲ ماه تنها از حساب یک نفر که حکم اعدام داشت و اجرا هم شد، ۱۲میلیارد تومان کشف شد که به خزانه برگشت و همین فرد تعداد زیادی هم واحدهای مسکونی در شهرک راه‌آهن داشت که آنها را تحویل گرفتیم.»
مرگ سه نفر به دلیل مسمومیت با تریاک آلوده به سرب
آذرنیا در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره وجود سرب در تریاک هم گفت: «نزدیک به ۲۰۰۰ مرکز درمان سرپایی داریم که تعدادی از آنها از طریق متادون و تعدادی دیگر نیز از طریق شربت تریاک امر درمان را انجام می‌دهند. متاسفانه مسمومیت با تریاک آلوده به سرب اتفاق افتاد و شایعه نبود و سه نفر جان خود را از دست دادند.» دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران درباره نشر متادون در بازار از سوی کارخانه‌های تولید‌کننده متادون گفت: «قرار شده است جلوی نشر متادون را در بازار آزاد بگیریم و نظارت‌ها سخت‌تر شود. وزارت بهداشت سامانه‌ای را در همین راستا طراحی کرده است و در حال بررسی و کار بر روی آن هستیم تا بتوانیم از طریق آن مکانیسم نظارتی را تقویت کنیم. ما گزارشی از نشر متادون از کارخانه‌های تولید‌کننده نداشته‌ایم و بیشتر مطرح شده بود معتادانی به صورت مکرر اقدام به دریافت متادون از مراکز می‌کنند و آن را در بازار آزاد به فروش می‌رسانند.» او درباره آماده‌سازی خانه‌های بهاران از سوی شهرداری تهران هم گفت: «قرار بود سال گذشته شهرداری تهران ۴۴ مرکز بهاران هر یک با ظرفیت ۱۵۰ نفر را آماده کنند. امروز ۲۲ مرکز بهاران فعال شده و بیش از دو‌هزار نفر تحت بازتوانی در این مراکز قرار گرفته‌اند. مابقی خانه‌های بهاران نیز در حال تجهیز هستند و باید از شهرداری تهران برای این اقدام تقدیر کرد.» آذرنیا با اشاره به این‌که وقتی معتاد متجاهر توسط ستاد جمع‌آوری می‌شود به مدت یک تا سه ماه تحت درمان قرار می‌گیرد، گفت: «برای ادامه چرخه بهبودی، این معتادان بهبودیافته به مراکز بهاران انتقال پیدا می‌کنند و به مدت شش ماه در آن نگهداری می‌شود. در این مدت امر بازتوانی حرفه‌آموزی و جامعه‌پذیری آنها انجام می‌شود؛ البته باید گفت ماندن در مراکز بهاران تمایلی است.»
